12 apr Het verhaal van Sabine
Het is oktober als ze voor het eerst op de mammapoli komt. Ze is verwezen door het bevolkingsonderzoek die een afwijking zien in haar borst. Zelf heeft ze niets gemerkt of gevoeld aan haar borst. Helaas is het slecht nieuws en wat volgt zijn een borstsparende operatie, bestraling en hormonale therapie.
Een week na de operatie komt ze voor de uitslag en hebben we een lang gesprek. Ze voelt zich op zich redelijk maar merkt dat ze erg snel emotioneel wordt. Ze heeft zich tot nu toe heel sterk gevoeld en is toch ‘alleen maar’ geopereerd, waarom dan steeds die tranen.
Sabine heeft al jong geleerd sterk te zijn, goed voor anderen te zorgen, haar best te doen, je zogenaamde ‘drivers’. Ze heeft zich altijd gedragen als een ‘perfect kind’, zodat ze haar moeder niet tot last was. Haar moeder was vaak ziek, kroop volgens Sabine in de slachtofferrol en legde veel verantwoordelijkheid bij haar neer als kind.
Ik maak een link met de drivers die Sabine nu laat zien: ze is sterk als patiënt, zorgt ondertussen dat thuis alles op rolletjes blijft lopen, probeert haar kinderen te beschermen voor verdriet en gedraagt zich als de ‘perfecte patiënt’. Dan komen weer de tranen……het kwartje valt…
Als kind heeft Sabine zich (onbewust) al voorgenomen nooit te worden als haar moeder. Ze wil geen zielig hoopje zijn, maar sterk. Als ik vraag of haar gedrag past bij wie ze echt is, dan is het antwoord nee. Maar emoties laten zien, patiënt durven zijn, het hart openzetten, geeft tot nu toe het gevoel dat ze de regie los moet laten en dat voelt (nog) niet fijn. Ondertussen houdt ze honderd ballen in de lucht, is ze angstig, veel bezig met de toekomst en heeft ze last van ‘wat anderen ervan vinden’.
We gaan samen aan de slag met een oefening uit de cognitieve gedragstherapie waarbij je kijkt naar gedrag als een kettingreactie. Hierbij volgen we 5 stappen (5 G’s): gebeurtenis – gedachten – gevoel – gedrag – gevolg. Gebeurtenissen die Sabine heeft meegemaakt, zoals haar opvoeding, een scheiding, de behandeling voor borstkanker hebben veel invloed op haar gehad maar kan ze niet veranderen. De gedachten die ze erover heeft hebben weer invloed op haar gevoel, gedrag en de gevolgen daarvan. En bij die gedachten zit je invloed! Die heb je zelf in de hand.
Ik geef vaak het voorbeeld van een gebeurtenis in onze wachtkamer. Eén van de chirurgen kwam eens met een bedrukt gezicht langs de wachtkamer om te starten met haar poli. Een patiënt die haar binnen had zien komen had hierbij de gedachte dat zij degene was die slecht nieuws zou krijgen omdat de chirurg zo keek. Haar uitslag was gelukkig goed, maar ze vertelde me dit voorval en het geeft goed aan hoeveel invloed onze gedachten hebben. Ze was nog zenuwachtiger geworden, haar hartslag was versneld, alle doemscenario’s waren in haar hoofd voorbijgekomen. In gedachten had ze al bedacht wat ze moest regelen (gedrag) en wat de gevolgen zouden zijn.
De oefening met de 5 G’s helpt even, maar Sabine loopt weer vast omdat ze van alles tegelijk aan wil pakken, de lat voor zichzelf hoog legt (de perfecte patiënt ). Ze is net als veel patiënten enorm streng voor zichzelf. We praten in vervolggesprekken over houden van jezelf, patiënt mogen zijn, hulp durven vragen en leren kijken vanuit een ander perspectief. Over bang zijn om gekwetst te worden, verwachtingen en mensen die energie uit je kunnen zuigen. Stap voor stap gaan we door haar leven en kijken we naar wie ze echt is. Ze leert haar drivers in te zetten voor zichzelf: sterk zijn, je best doen en perfectionisme. Het betekent meer zelfreflectie en compassie, luisteren naar je hart in plaats van naar je hoofd, lief zijn voor jezelf.
Ze is fotograaf en het is een mooie metafoor. Als fotograaf leer je kijken vanuit verschillend perspectief, een foto is heel anders wanneer je hem maakt vanuit je hurken of vanaf een ladder. Zo kan je ook opnieuw kijken naar je leven en er een nieuw plaatje van maken. Stel dat je niet meer het kleine meisje hoeft te zijn wat altijd perfect is, maar de vrouw mag zijn die op de schouders van haar vader en moeder verder kan kijken dan ooit, met nieuwe gedachten, los van verwachtingen, die van zichzelf houdt met een open hart…..